Tips bij het aantrekken van vrijwilligers
Steeds meer patiëntenverenigingen laten ons weten dat ze het moeilijk hebben om nieuwe vrijwilligers aan te trekken. Naar aanleiding van 'de week van de vrijwilliger' gingen we daarom in gesprek met Peter Gielen van Trefpunt Zelfhulp vzw. Verenigingen kunnen bij Trefpunt terecht voor ondersteuning bij hun werking als vereniging. Zo helpt Trefpunt verenigingen ook om een vrijwilligersbeleid uit te werken. Onlangs organiseerde Trefpunt een denkdag over vrijwilligerswerk. Met succes, want veel verenigingen zijn zoekend op dat vlak.
Vrijwilligers zijn moeilijk te vinden
Peter: Niet enkel patiëntenverenigingen lopen tegen dat probleem aan. Het hele vrijwilligerslandschap heeft het moeilijk om nieuwe vrijwilligers aan te trekken.
Nochtans blijven de motieven om aan vrijwilligerswerk te doen overeind (helpen, zelfontwikkeling, netwerken, waardering krijgen, plezier maken enzovoort). Maar vandaag zijn er veel meer mogelijkheden dan vroeger. Meer mogelijkheden om je vrije tijd in te vullen en meer mogelijkheden om aan vrijwilligerswerk te doen.
Ook zien we dat mensen minder bereid zijn om zich langdurig te engageren voor één project. Net omdat ze zoveel keuze hebben.
Wat past op dit moment het best voor mij? En waarvan krijg ik de meeste voldoening? Dat zijn kritische vragen die mensen zich stellen. En dat strookt niet altijd met het takenpakket van patiëntenverenigingen.
Naast leuke dingen, zoals lotgenotencontact en activiteiten organiseren, zijn er ook administratieve taken zoals de vzw-wetgeving uitpluizen of de ledenadministratie op orde zetten … . Dat is niet voor iedereen weggelegd. Velen halen meer voldoening uit bijvoorbeeld op korte tijd een hoop geld bijeenkrijgen voor een goed doel door een leuke activiteit te organiseren. Dat laatste geeft een duidelijk doel dat je op korte termijn kan bereiken.
Kijk naar nieuwe manieren om vrijwilligerswerk in te vullen
Peter: Onze kijk op vrijwilligerswerk is vaak nog traditioneel en strookt niet met hoe moderne vrijwilligers het willen aanpakken. De schoenen van een voorzitter die al 40 jaar bezig is en steeds meer taken ging opnemen, zijn moeilijk te vullen. Iemand die één afgelijnde taak wil opnemen, is makkelijker te vinden. Bestuursvrijwilligers worden daardoor echt witte raven. Ze doen veel meer dan enkel de vereniging besturen. Terwijl ze een activiteit opzetten, bestellen ze ook koffie en zijn ze een zaal aan het reserveren. Het is belangrijk om dingen uit handen te geven.
Joris Piot, praktijk lector sociaal cultureel werk aan de UCLL, omschrijft dat als witruimte geven aan vrijwilligers. Je zorgt ervoor dat mensen zelf invulling kunnen geven aan een taak. Zo halen mensen meer plezier uit wat ze doen. En dat is belangrijk bij vrijwilligerswerk. Het is dan wel vrijblijvender, maar iedereen wil er voldoening uithalen. Daarvoor moet je plezier in je werk hebben.
Het bestuur van een patiëntenvereniging bestaat vaak uit een klein groepje van vier of vijf personen, maar waarom niet uitbreiden naar een grotere groep vrijwilligers? Je zou de taken ook over 20 personen kunnen verdelen, zodat iedereen maar één of twee taken heeft. Stopt er iemand? Dan zal je sneller een vervanger vinden om die één of twee taken over te nemen.
Tips bij de zoektocht naar vrijwilligers
Peter: Denk na over hoe je omgaat met vrijwilligers in je vereniging: hoe trek je ze aan en hoe behoud je ze? Wacht daar niet mee tot één van de bestuursleden stopt en je dringend op zoek moet. Bij Trefpunt (en bij ZOPP Limburg en ZOPP Antwerpen) helpen we jullie graag om een vrijwilligersbeleid op te zetten.
Er zijn verschillende trucjes om zicht te krijgen op wie binnen jouw vereniging openstaat om wat werk op zich te nemen. Vraag na een activiteit eens aan iedereen om even te blijven en helpen opruimen. Diegenen die op zo’n moment helpen en nog wat blijven hangen, staan er mogelijk voor open om vrijwilliger te worden.
Vraag zo iemand niet ineens om secretaris te worden. Dat is een te groot engagement. Maar start met één duidelijk afgelijnde taak die je uit handen geeft.
Denk ook eens na over de duur van een engagement. Waarom niet iemand voor bijvoorbeeld twee jaar secretaris maken in plaats van meteen vier jaar? Door de termijn te verkorten creëer je ook minder ‘boegbeelden’. Want zo’n ‘boegbeeld’ is heel moeilijk te vervangen.
Is meer budget voor patiëntenverenigingen de oplossing? Het kan zeker helpen, maar het is niet dé oplossing. Budget om een stuk administratie uit te besteden is een goed idee, net als mensen vergoeden voor ‘verenigingswerk’. Maar het vrijwillige aspect is belangrijk om te behouden. En dat verlies je wanneer je vrijwilligers zou vervangen door louter personeelsleden. Dat iemand iets onbetaald voor jou wil doen, geeft een heel speciaal gevoel. Net door die vrijblijvendheid. Dat wil je behouden.
En een laatste tip: durf de dingen in vraag stellen. Moet elke vrijwilliger lotgenoot zijn? Iemand die lotgenotencontact begeleidt wel, maar iemand die de ledenadministratie doet misschien niet? Zo verbreed je de pool van vrijwilligers. Hetzelfde doe je door taken op te splitsen. Een vrijwilliger zoeken die én lotgenoot is én met sociale media kan werken én de vzw-wetgeving kent? Die is moeilijk te vinden, je maakt het jezelf makkelijker door je verwachtingen te verlagen.
Bedankt Peter!
Mogelijk ook interessant...
-
09/07/2023
Ondersteuning voor patiëntenverenigingen
Dat patiëntenverenigingen een belangrijke rol spelen in onze gezondheidszorg hoeven we je niet meer uit te leggen. Zonder sterke patiëntenverenigingen zouden wij ons werk niet kunnen doen. Wij steunen op hun ervaring wanneer we de belangen verdedigen van personen met een chronische aandoening.
Geen wonder dus dat wij de laatste jaren sterk inzetten op extra ondersteuning voor deze verenigingen.